Review: Brave New World

Titel: Brave New World
Auteur: Aldous Huxley
Uitgeverij: De Morgen – De Verboden Boeken
Jaar: 2003 (origineel uit 1932)
Pagina’s: 223

Moet Brave New World nu een utopie of een dystopie voorstellen? Het is mij na de tweede keer lezen nog niet geheel duidelijk. Op het eerste gezicht gaat het om een ideale wereld. Er is stabiliteit en iedereen is gelukkig. Zo niet, dan maakt de drugs je wel gelukkig. En dan is er nog de recreationele seks. Iedereen behoort tot iedereen. Iedereen is gelijk. Letterlijk gelijk. Er worden proefbuisbaby’s aan de lopende band gemaakt. Tot wel zesennegentig identieke embryo’s worden vanuit één eicel ontwikkeld. Alfa’s worden getraind om leiders te zijn, epsilons om de niet toffe jobs uit te voeren. En dan heb je nog de klassen ertussen. En dat allemaal om de status quo te behouden. Er is geen oorlog. Er is geen God. Er is geen kunst. En er is geen liefde. Bij nader inzien: duidelijk een dystopie!

Het hoofdpersonage uit het boek, Bernard Marx, heeft zijn bedenkingen bij deze maatschappij. Hij maakt een kort reisje naar het ‘wildenreservaat’. Een plaats waar kinderen nog wel op natuurlijke wijze worden geboren en worden grootgebracht door hun moeder en vader. (Moeder en vader zijn obscene woorden in de geciviliseerde wereld). Hij neemt een wilde, John, mee terug naar Londen. Deze wordt daar als een attractie beschouwd. John heeft het er echter zelf helemaal niet naar zijn zin.

Uiteindelijk belandt John op het kantoor van Mustapha Mond, één van de wereldleiders. Hieruit volgt een interessant gesprek met veel boeiende ideeën. Dit was mijn favoriete hoofdstuk uit deze klassieker. Vooral volgende twee quotes vond ik voer voor gedachten:

De wereld is nu stabiel. De mensen zijn gelukkig; ze krijgen wat ze willen, en ze willen nooit iets wat ze niet kunnen krijgen. Ze zitten er warmpjes bij; ze zijn veilig; ze zijn nooit ziek; ze zijn niet bang voor de dood; ze leven in zalige onwetendheid over hartstocht en ouderdom; ze worden niet geteisterd door moeder of vaders; ze hebben geen vrouw, geen kinderen, geen geliefden om hevige gevoelens voor te koesteren; ze zijn zo geconditioneerd dat ze vrijwel niet anders kunnen dan zich gedragen zoals ze zich behoren te gedragen. En mocht er toch iets misgaan, dan is er soma.

(…)

‘Maar ik wil geen gemak. Ik wil God, ik wil gedichten, ik wil echt gevaar, ik wil vrijheid, ik wil goedheid, ik wil de zonde.’
‘Het komt erop neer,’ zei Mustapha Mond, ‘dat u het recht opeist om ongelukkig te zijn.’
‘Goed dan,’ zei de Wilde uitdagend, ‘ik eis het recht op om ongelukkig te zijn.’
‘Om maar te zwijgen van het recht om oud te worden, en lelijk, en impotent; het recht om syfilis en kanker te krijgen; het recht om te weinig te eten te hebben; het recht om vergeven te zijn van de luizen; het recht om te leven in voortdurende angst voor wat er morgen kan gebeuren; het recht om tyfus te krijgen; het recht om gekweld te worden door alle mogelijke onzegbare pijnen.’
Het bleef lang stil.
‘Al die rechten eis ik op,’ zei de Wilde ten slotte.

Brave New World is een scifi verhaal over het verlies van individualiteit en de gevaren van een te grote vooruitgang in de wetenschap en van ons consumentengedrag. Het is verbazingwekkend hoe Huxley decennia geleden al kon voorstellen hoe de toekomst eruit zou zien. Ik geef het vijf sterren.