Review: Verdriet is het ding met veren

Titel: Verdriet is het ding met veren
Auteur: Max Porter
Uitgeverij: De Bezige Bij
Jaar: 2016
Pagina’s: 122

Een vader (bewonderaar en kenner van het werk van de dichter Ted Hughes) en zijn twee jonge zoontjes worden geconfronteerd met de plotselinge dood van hun echtgenote en moeder. Dan dringt op een avond Kraai, het schelmse fabeldier uit Ted Hughes’ beroemde gedichtencyclus Crow, hun Londense bovenhuis binnen. Kraai – tegenspeler, helper, bedrieger, genezer, kinderoppas – kondigt aan bij hen te zullen blijven tot ze hem niet meer nodig hebben. Naarmate de weken tot maanden en jaren worden, wijkt de pijn van het verlies geleidelijk voor mooie herinneringen..

Ik weet niet goed wat ik van dit boek moet denken. Het is nogal experimenteel. Maar dat past wel bij het thema ‘rouw’. Een jonge vrouw valt van de trap, sterft, en laat haar man en zoontjes alleen achter. Dit is het begin van een lang verwerkingsproces. Deze rouw wordt gepersonifieerd door Kraai. Het is dus een fabel/allegorie. Kraai is een heel dubbel figuur: hij is enerzijds de oppas voor de kinderen en troost en toeverlaat voor de man, maar anderzijds is Kraai ook behoorlijk gemeen (identiteit als aaseter, of alleszins toch in dit verhaal).

Het boek leest zowel inhoudelijk als typografisch als poëzie. Er wordt met de bladspiegel gespeeld. En het zijn allemaal korte stukjes tekst, verteld vanuit drie verschillende standpunten: jongens, vader en kraai. De stukken van kraai vind ik het moeilijkst. Zij zijn als een soort stream-of-consciousness geschreven.

Bovenhuis met twee slaapkamers, zwakke beveiliging, makkelijk binnengeglipt door de muur en via de binnentrap meteen door naar de kinderkamer op zolder, waar die katoenen knulletjes stilletjes lagen te slapen, bedwelmend gezoem van onschuldige kindertjes, poezelig, snoezel-doezelig, hiha het hele huis zwaar in de rouw, dooie moeder waar je maar keek, kleurpotloden, autootjes, jassen, rubberlaarzen, allemaal onder een laag verdriet.

De vader lijkt nogal hopeloos of apathisch om te gaan met zijn verlies.

Hij was jong en leuk en soms grappig. Hij was stil en toen razend en toen hatelijk en anders dan anders, en toen raakte hij bezeten en zag dingen die er niet waren en schreef en schreef en schreef.

De jongens zijn dan wel weer pragmatisch.

We keken naar Londen en Londen bood ons mogelijke moeders in spijkerbroek en streepjes-T-shirt met Ray-Bans op, dus die spotten we en we genoten van deze akelig gevoelloze zelfkwelling. We deden blasé tegen een oppas die vroeg: “Hoe kunnen jullie erom lachen, het is zo verdrietig?”

Het enige nadeel is dat Porter soms een beetje te pedant overkomt. De vader in het verhaal is een kenner van het werk van Ted Hughes. Een korte zoektocht op Google leert mij dat Ted Hughes getrouwd was met Sylvia Plath (nog een dichteres). Porter verwijst nogal vaak naar materiaal van hen. Ook de titel heeft hij blijkbaar gebruikt/gestolen van een ander gedicht, namelijk Hope is the thing with feathers van Emily Dickinson.

Verdriet is het ding met veren is een bijzonder boekje. Ik ga het ongetwijfeld nog eens herlezen. Dit portret van een familie in rouw blijft nazinderen. Ik geef het vier sterren.